İsteğimiz dışında faaliyette
bulunan bütün iç organlara (mide, bağırsaklar, kalp,akciğer, böbrekler,
karaciğer, pankreas, üreme organları) sinir gönderen bir sistemdir.
Otonom
sinir sistemi omurilik, omurilik soğanı ve hipotalamusta bulunan
merkezlerce kontrol edilir.Otonom sinir sistemi, birbirine zıt çalışan
sempatik ve parasempatik sinirlerden oluşur.Biri sempatik diğeri de
parasempatik sistemden gelen bir çift sinir iç organlara bağlanır.
Sempatik
sistem genel olarak organizmayı zor durumlara karşı koruyucu ve uyarıcı
olarak çalışır. Örneğin; bir tehlike anında organizmayı kaçmaya ve
mücadeleye hazırlar. Bu esnada kalp ve solunum hızlandırılır, deri ve
sindirim sistemi damarları daralırken, iskelet kaslarının damarları
genişletilir. Yani sempatik sistem, organizmaya enerji sarf ettiren bir
sistemdir.
Sempatik sistem ganglionları, omuriliğin göğüs ve bel bölgesinde yer alır.
Parasempatik
sistem ise enerji koruyucu bir sistemdir. Kalp ve solunumhareketlerini
yavaşlatırken, sindirim sistemini hızlandırır.
Parasempatik
ganglionlar beyinde ve omuriliğin kuyruk sokumu bölgesinde yer
alır.Sempatik ve parasempatik sistem sinirleri, büyük ölçüde birbirine
zıt şekilde çalışarak harekete geçirici ve her şeyi eski haline getirici
tepkileri hassas bir şekilde ayarlar.
Sempatik Sinir Sisteminin Tepkileri;
*Gözbebeklerinde genişleme ve büyüme görülür
*Kalp kası güçlü pompalama görevi yaparak kalbin hızlı atmasını sağlar
*Savaş ya da kaç tepkisi oluşur
*Vücut dolaşımındaki kan önemli organlara çekilir, kalp kaslarına ve iskelet kaslarına daha fazla kan verilmektedir.
*Deride aşırı terleme görülür
*Solunumda hızlanma görülür ve soluk yolları genişler
*Kandaki şeker seviyesinde artış görülür
*İdrar yollarındaki ve sindirim sistemindeki sfinkterler kapanır
*Sempatik
sinir sistemine gelen uyarı uzun süre devam ederse sistem yükü
kaldırmakta zorlanır ve Adrenal Bezlerde NE salgısı azalma belirtisi
göstererek düşebilir hatta durabilir. Böylece kişide bayılma, nefes
alamama gibi bazı belirtiler gerçekleşebilmektedir.
Parasempatil sinir sisteminin tepkileri;
*Göz bebeklerinde daralma görülür.
*Tükürük salgıdı artar
*Kalp atışı yavaşlar.
*Akciğer ve bronşcukları daralır.
*Midenin hareket ve salgısını arttırır.
*Karaciğerin glikojeni glikoza çevirmesini sağlar.
*İdrar kesesi kaslarını daraltır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder